ผู้ป่วยที่เป็นโรคภูมิแพ้ชนิดหอบหีด สามารถที่จะเลือกซื้อ เครื่องพ่นละอองยา ขยายหลอดลม ซึ่งเป็นอุปกรณ์ในการใช้รักษาโรคภูมิแพ้หอบหีด มาใช้เองที่บ้านได้ ก่อนการเลือกซึ้อเครื่องพ่นยาแก้หอบหีดมาใช้ เราควรจะมาทำความรู้จักก่อนว่า อุปกรณ์ชนิดนี้คืออะไร
เครื่องพ่นละอองยา ขยายหลอดลม หรือ Nebulizer คือ อุปกรณ์ที่ใช้รักษาโรคระบบทางเดินหายใจ เช่น ไข้หวัด ไอ จมูกอักเสบจากภูมิแพ้ โรคหอบหืด โรคหลอดลมอักเสบ โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง เป็นต้น
ซึ่งจะสามารถใช้ได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่เป็นเครื่องที่ต้องเสียบปลั๊กหรือใช้ถ่าน เครื่องนี้จะทำหน้าที่เปลี่ยนยาน้ำให้กลายเป็นละอองน้ำละเอียด ที่ผู้ป่วยสามารถสูดเข้าไปในปอดได้ โดยใช้หน้ากากครอบปากเหมือนหน้ากากออกซิเจน เมื่อสูดละอองยาเข้าไปผู้ป่วยก็จะหายใจได้คล่องขึ้น เราสามารถใช้เครื่องนี้เพื่อพ่นยาขยายหลอดลมรักษาอาการหอบหีด หรือพ่นน้ำเกลือเพื่อละลายเสมหะได้อีกด้วย
- ประเภทของเครื่องพ่นละอองยา
- วิธีเลือกซื้อเครื่องพ่นละอองยา
- ขั้นตอนวิธีการใช้งานเครื่องพ่นยาขยายหลอดลม
- บทสรุป
ประเภทของ เครื่องพ่นละอองยา
เครื่องพ่นละอองยาสำหรับผู้ป่วยโรคหอบหืดจะมีหลายรูปแบบด้วยกัน เพื่อตอบโจทย์ในด้านการใช้งาน แต่ในบทความนี้ จะขอกล่าวถึงเครื่องพ่นยาที่นิยมนำมาใช้งานเองที่บ้าน โดยถูกออกแบบมา ให้เล็กกะทัดรัด ใช้งานง่าย โดยผู้ป่วยโรคภูมิแพ้ หอบหืด สามารถใช้ยาที่แพทย์แนะนำมาใช้พ่นเองได้
เครื่องพ่นยาแก้หอบหืด (Nebulizer) ที่นิยมใช้งานกันมี 2 รูปแบบ คือ
1. เครื่องพ่นละอองยา ระบบอัดอากาศ (Air Compressor Nebulizers)
เครื่องพ่นละอองยาระบบอัดอากาศ จะทำงานโดยการอัดอากาศให้เคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูง ผ่านตัวยาที่เป็นของเหลว จนทำให้ตัวยาแตกตัวกลายเป็นละอองฝอย ได้ขนาดของอนุภาคตัวยาที่หลากหลาย เครื่องพ่นละอองยาชนิดนี้ ตัวเครื่องจะค่อนข้างใหญ่ อาจมีเสียงรบกวนบ้าง และต้องเสียบปลั๊กไฟในการใช้ทำงาน จึงเหมาะกับการใช้งานในบ้าน มักรู้จักกันในชื่อเครื่องพ่นละอองยาแบบตั้งโต๊ะ
2. เครื่องพ่นละอองยา แบบพกพา (Mesh Nebulizer)
เครื่องพ่นละอองยาแบบพกพา เป็นเครื่องพ่นยาที่ใช้หลักการสั่น ทำให้ตัวยาแตกตัว จนเป็นละอองผ่านตาข่ายหรือตะแกรงออกมา ข้อดีของเครื่องพ่นยาชนิดนี้ คือ อัตราในการพ่นยาได้รวดเร็ว มีขนาดเล็ก พกพาสะดวก มีเสียงเบา นำติดตัวไปพ่นได้ทุกที่เนื่องจากใช้พลังงานจากถ่านหรือแบตเตอรี่ แทนการเสียบปลั๊กไฟ
3. เครื่องพ่นละอองยา ระบบอัลตราโซนิก (ultrasonic nebulizer)
เครื่องพ่นละอองยาระบบอัลตราโซนิก จะทำงานโดยใช้พลังงานไฟฟ้า เพื่อสร้างคลื่นเสียง Ultrasonic ช่วยในการทำให้ยาแตกตัว กลายเป็นไอน้ำขนาดเล็กละเอียด อัตราในการพ่นยาเร็วมาก จึงเหมาะในการใช้พ่นสัตว์เลี้ยง เช่น สุนัข หรือแมว และสามารถใช้งานต่อเนื่องได้นาน ประมาณ 3-4 ชั่วโมง และไม่เหมาะใช้กับคน เนื่องจาก อัตราในการพ่นเร็ว ทำให้ผู้ป่วยสูดยาเข้าไปไม่ทัน
วิธีเลือกซื้อ เครื่องพ่นละอองยา
โดยทั่วไปแล้ว เครื่องพ่นยาขยายหลอดลม แก้หอบหืด มีหลากหลายแบบ และยี่ห้อ ซิ่งจะมีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน เช่น แรงดันในการพ่น ขนาดของละอองยา ความสะดวกในการพกพก เป็นต้น ดังนั้นสิ่งที่ควรพิจารณาในการ เลือกซื้อเครื่องพ่นยา มีดังนี้
- อัตราความเร็วในการพ่นยา ถ้าอัตราการพ่นยาน้อย จะใช้เวลานานในการพ่นยาจนหมด
- แรงดันของเครื่องพ่นยา ถ้าเครื่องมีแรงดันมาก จะพ่นยาได้สมำเสมอ ตลอดระยะเวลาในการพ่น แม้ตัวยาจะเหลือน้อย ก้อจะสามารถพ่นยาได้หมดถ้วย หรือมีตัวยาเหลือก้นถ้วยนิดหน่อย แต่ถ้าแรงดันในการพ่นน้อย จะพ่นยาได้ไม่สม่ำเสมอ เมื่อตัวยาเหลือน้อยลง จะเริ่มพ่นไม่ออก และจะทำให้มียาเหลือก้นถ้วยเยอะ
- ขนาดของละอองยา ถ้าใช้กับเกี่ยวกับโรคระบบหายใจส่วนบน เช่น ไข้หวัด ไอ จมูกอักเสบจากภูมิแพ้ ใช้ละอองอนุภาคของตัวยาที่ใหญ่กว่า โรคระบบหายใจส่วนล่าง เช่น โรคหอบหืด โรคหลอดลมอักเสบ โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง เป็นต้น
ขั้นตอนวิธีการใช้งานเครื่องพ่นยาขยายหลอดลม
1.ล้างมือให้สะอาด เริ่มจากล้างมือด้วยสบู่ในน้ำที่ไหลจากก๊อกประมาณ 20 วินาที จากนั้นล้างให้สะอาดแล้วใช้กระดาษเช็ดให้แห้ง
2. เทยาใส่ ถ้วย nebulizer ในปริมาณที่แนะนำสำหรับการพ่นยา 1 ครั้ง จากนั้นปิดฝาให้แน่นเพื่อป้องกันไม่ให้ยาหก อย่าลืมเสียบปลั๊กก่อนใช้งาน
3. ประกอบท่อพ่นยาหรือหน้ากากพ่นยาเข้ากับถ้วย nebulizer เครื่องพ่นยาขยายหลอดลมส่วนใหญ่จะมีท่อพ่นยาไว้ใช้อมแทนหน้ากากครอบหน้า เพราะเดี๋ยวยาจะไปสะสมที่หน้าแทน
4. ต่อสาย ต่อสายออกซิเจนด้านหนึ่งเข้ากับถ้วย nebulizer จากนั้นให้คุณต่อปลายอีกด้านกับตัวเครื่อง
5. เปิดเครื่อง อมท่อพ่นยาเข้าไปให้อยู่เหนือลิ้น จากนั้นปิดปากให้สนิท สูดยาเข้าไปช้าๆ ลึกๆ จะได้ต่อไปถึงปอดถ้าเป็นผู้ใหญ่ให้บีบจมูกไว้ จะได้แน่ใจว่ายาถูกสูดเข้าไปทางปาก คุณจะหายใจออกทางปากหรือจมูกก็ได้
6. ถ้าเป็นเด็กหรือคนป่วยหนักเกินจะใช้ท่อแบบอม จะใช้หน้ากากแบบหน้ากากแทนก็ได้ มีทั้งของเด็กและผู้ใหญ่
7. สูดยาเข้าไปเรื่อยๆ นั่งหลังตรงและหายใจเอายาเข้าไปเรื่อยๆ จนหมดละออง ปกติจะใช้เวลาประมาณ 10 – 15 นาที พอยาหมดแล้วละอองก็จะหยุดพ่น ดูให้แน่ว่าถ้วย nebulizer ว่างเปล่าแล้ว ระหว่างนั้นให้ดูทีวีหรือฟังเพลงฆ่าเวลาไปพลางๆ
8. ปิดเครื่อง nebulizer แล้วทำความสะอาด อย่าลืมถอดปลั๊กแล้วถอดสายต่อและแยกถ้วยยากับท่อพ่นหรือหน้ากาก ล้างถ้วยยากับท่อพ่นด้วยน้ำสบู่อุ่นๆ จากนั้นล้างน้ำให้สะอาด เอาอุปกรณ์ไปผึ่งลมให้แห้งบนผ้าขนหนู เป็นขั้นตอนที่ต้องทำทุกครั้งหลังพ่นยาเสร็จไม่ต้องล้างสายต่อ เพราะถ้าสายเปียกต้องเปลี่ยนใหม่
บทสรุป : สิ่งที่สำคัญที่สุดในการเลือกซื้อเครื่องพ่นยา
นั่นคือ ต้องรู้ว่าโรคที่เราเป็นนั่นจำเป็นต้องพ่นยาขยายหลอดลมเพื่อรักษาหรือเปล่า โดยการปรึกษาแพทย์ เมื่อรู้ชัดเจนว่าเราเป็นโรคระบบทางเดินหายใจ ที่ใช้เครื่องพ่นละอองยา รักษา และบรรเทาอาการได้ ก้อสามารถเลือกซื้อเครื่องพ่นละอองยาที่ตรงตามความต้องการได้เลยคะ
